Achter de bal aan (46): Brussel
16 oktober 2018
België – Nederland. De derby van de Lage Landen. De 127e uitvoering van een klassieker. Een vriendschappelijk onderonsje ditmaal, maar voor eeuwig en altijd een prestigestrijd tussen twee buren. Eigenlijk zou het voetbal bij zo’n evergreen de boventoon moeten voeren. Anno 2018 moet ik me als bezoeker aan het Koning Boudewijnstadion in Brussel laten afschrikken door terrorismedreiging en allerlei veiligheidsmaatregelen die me ernstig in mijn bewegingsvrijheid beperken.
Onze wereld wordt steeds krankzinniger. Wanneer beroepsprovocateurs met hun bussen worden staande gehouden op een snelweg, is Nederland te klein. Dan wordt deze vredelievende burgers hoegenaamd het recht genomen om te demonstreren. Dan is hun veiligheid in het geding. Dan schreeuwen deze wetsgetrouwe lieden en hun achterban luidkeels om vergelding. Dan moet er een rechter aan te pas komen om het geleden leed te verzachten en de daders te straffen. Dan moet het recht zegevieren. Hún recht. Hún exclusieve privilege om andersdenkenden de wet voor te schrijven. En eerlijk is eerlijk, de professionele acteurs spelen hun rol als slachtoffer steeds met verve. Ere wie ere toekomt.
Nee, dan hebben onschuldige toeschouwers bij een vriendschappelijk interland tussen België en Nederland en andere wedstrijden het beduidend zwaarder te verduren. Wat stadionbezoekers zich al sinds en jaar en dag moeten laten welgevallen, doet zelfs de meest donkere kanten van het uitgebuite knechtje van een goedheiligman spontaan verbleken. Elke goedwillende voetballiefhebber kan zelfs zonder dat hij (of zij) ergens gaat demonstreren, worden staande gehouden… En waag het vooral niet je daarover op te winden. Op straffe van stadionverboden en/of boetes en zelfs gevangenisstraffen zijn de bestaande represailles niet kinderachtig. Ach, en dat achteloos onze alom gekoesterde privacy op allerlei denkbare manieren geschonden wordt, daar heeft in onze Nederlandse bakermat van beschaving nog nooit een rechter, politicus of zo’n zogenaamd maatschappijkritische journalist aanstoot aan genomen.
De ‘praktische info’ die de Belgische Voetbalbond voorafgaand aan het duel op zijn website plaatst, bewijst al weinig goeds. Wie het voornemen heeft zich op de wedstrijddag in de omgeving van de nationale voetbalarena in Brussel te wagen, moet zich wel het een en ander in de oren knopen. Nou is het begrijpelijk dat er het zekere voor het onzekere wordt genomen, maar helaas slaan de autoriteiten steeds verder door in het Europa van Frans Timmermans.
Het meest zorgwekkende vind ik toch wel het verbod op ‘zakken’. ‘In België geldt de terreurdreigingsniveau 2. Geen tassen, rugzakken of zakken in eender welk formaat, groot of klein, worden toegelaten in het stadion. Laat deze dus thuis of in de wagen op de parking’, zo luidt de afschrikwekkende boodschap. Daarnaast is ook het gebruik van tabaksproducten en pyrotechnische middelen niet toegestaan. Onder dat laatste ‘verstaan we alle soorten bommetjes, rookbommen, Bengaals vuur, etc. Hierop staan overigens zware straffen en het is bovendien bijzonder gevaarlijk.’ Het is maar dat je het weet natuurlijk. Iedereen is gebaat bij duidelijkheid.
Ik bezoek de wedstrijd samen met Erik Pasman. Aangezien een gewaarschuwd mens voor twee telt, zijn we goed beschouwd dus al met z’n vieren… Wat kan er dan nog misgaan, zou je denken. Omdat ik niet dagelijks het voorrecht geniet om een bezoek te brengen aan een stad als Brussel, arriveren we al vroeg in de middag ter plekke. Rond half twee, meer dan zeven uur voor de aftrap, stuurt Erik zijn bolide langs het Atomium. Uiteraard staat er wat sightseeing op het programma. Bovendien moeten we tussen half vier en half vijf onze kaarten ophalen ergens in het centrum. Bij een Ierse pub, een bij uit-interlands van Oranje gebruikelijke afhaalplaats.
We willen de auto alvast in de buurt van het Koning Boudewijn stadion parkeren om van daaruit met het openbaar vervoer de stad in te gaan. Volgens het opgestelde protocol moeten Nederlandse supporters hun voertuigen stallen in de ‘Gele zone’. Om het stadionbezoekers en de ordetroepen gemakkelijk te maken is de omgeving opgedeeld in zones. Elk gedeelte heeft een eigen kleur. ‘De gele kleur (tribune 2) op de signalisatieborden wordt gevolgd.’, luidt de instructie. Aangezien de parkeerplaatsplaats in kwestie nergens staat aangegeven, stalt Erik de auto ergens in een woonwijk. Op een strategisch gunstige plek.
In de uren die volgen nemen we eerst in de deelgemeente Vorst een kijkje bij het Joseph Marienstadion, het gerenoveerde ‘openluchtmuseum’ waarin elfvoudig Belgisch landskampioen Royal Union Saint-Gilloise al sinds 1919 haar thuiswedstrijden afwerkt. Aansluitend worstelen we ons tussen de Aziatische toeristen door op de Grote Markt, controleren de sterkte van de straal van Manneken Pis en werken bij een lokaal etablissement, genaamd Sultans of Kebab, een oer-Belgische delicatesse naar binnen. Tussendoor halen we op het Beursplein bij O’Reilly’s Pub onze tickets op. De kroeg doet dienst als pleisterplaats voor de Oranje-fans – zo’n 600 worden er verwacht – die de Gele zone bij het stadion zijn ontvlucht.
De sfeer is gemoedelijk. De enkele tientallen Nederlandse supporters die op dat moment aanwezig zijn, genieten met een pint binnen handbereik van het stralende nazomerweer op deze oktoberdag. De temperatuur ligt aan het eind van de middag ruim boven de twintig graden. De kaarten liggen zoals altijd keurig klaar. We nemen ze in ontvangst van de vertegenwoordiger van het aan de KNVB gelieerde Ons Oranje, die de distributie voor zijn rekening neemt.
Aan het begin van de avond keren we met lijn 6 van de metro terug naar de Heizel. Van de drie in de nabijheid van het stadion gelegen stations wordt station Koning Boudewijn in verband met de wedstrijd op last van de politie vanaf 18.00 uur gesloten. Waarom makkelijk doen als het ook moeilijk kan? De Belgische supporters worden verordend uit te stappen op station Heizel. ‘De halte Houba-Brugmann is voorbehouden voor de supporters van Nederland’, zo staat in het draaiboek. Op die manier wil de Rijkswacht rivaliserende fans van elkaar gescheiden houden. Aan werkelijk alles is gedacht. Omdat Eriks auto dichter bij halte Heizel staat, gaan wij in overtreding en stappen we daar uit.
Rondom het stadion is een enorme politiemacht op de been. Dit nogal overdreven machtsvertoon werpt toch iets van een schaduw op de langzaam ondergaande zon. Er staan zelfs waterkanonnen klaar om eventuele ordeverstoorders op een koude douche te trakteren. Van dreiging in wat voor vorm dan ook merk ik weinig. Al zullen die zwaarbewapende militairen, die we eerder zagen, ongetwijfeld niet voor niets post vatten op het Noordstation en andere kwetsbare plekken in de stad.
Bij de ingang van het uitvak het welhaast gebruikelijke beeld. Al hebben de Brusselse stewards er hun zondagse pak bij aangetrokken. Compleet met stropdas! Een tiental eenheden van de oproerpolitie, vanwege de bijna zomerse omstandigheden slechts gekleed in T-shirts onder hun kogelvrije (?) vesten, houdt toezicht op dat het ordentelijk toegaat bij het fouilleren. Links van het hek staat zelfs een tent. Voor inwendige controles, mocht dat nodig zijn. Je doet er maar een beetje lacherig over. In het feite is het natuurlijk diepdroevig hoe onschuldige stadionbezoekers zich moeten laten behandelen.
In tegenstelling tot beroepsprovocateurs die ergens moedwillig de orde gaan verstoren, heb ik heb niet het recht om tegen dit soort misstanden te demonstreren. Als argeloos bezoeker van een voetbalwedstrijd moet ik me alles maar laten welgevallen. Ik moet me maar zonder protest laten behandelen als de eerste de beste misdadiger. Wie de euvele moet heeft zijn stem te verheffen, komt het stadion niet binnen. Of erger nog wanneer zo’n Pipo van zo’n securitybedrijf toevallig met het verkeerde been uit bed is gestapt.
De KNVB heeft zelfs een handjevol eigen stewards afgevaardigd. Nederlandse politieagenten, herkenbaar aan hun blauwe shirts, zijn eveneens storend aanwezig. Zij beleven een mooi dagje uit. Krijgen nog betaald ook voor het niks doen. Mooi, zo’n baan.
De wedstrijd, daar wat het uiteindelijk allemaal om te doen is, eindigt in een 1-1 gelijkspel. Na de overwinning op Duitsland wederom een verdienstelijk resultaat voor Oranje.
De afloop verloopt ook voor de aanwezigen van het uitvak tevredenstellend. We worden na afloop niet in ons vak vast gehouden, zoals vooraf bevreesd. Wie vaker ergens een professionele voetbalwedstrijd bijwoont, is zich bewust van dat risico en calculeert in dat niet altijd is toegestaan om meteen na afloop van een wedstrijd het stadion te verlaten. Voor eigen veiligheid uiteraard… Ditmaal staan de hekken wagenwijd open en kan iedereen gaan en staan waar hij wil. Een onverwachte meevaller.
Ondanks Terreurdreigingsniveau 2 verlaten we de Belgische hoofdstad in één stuk. Rond half twee’s nachts zet mijn chauffeur mij thuis af. Levend en wel. Pfff, het is weer goed gegaan.
