Achter de bal aan (59/3): Vilnius
Maandag 14 oktober 2019
Litouwen staat nou niet bepaald bekend als een voetbalnatie. Wie aan sport in Litouwen denkt, denkt eerder aan de 2,21 meter lange reus Arvydas Sabonis die op de basketbalcourts jarenlang met kop en schouders boven zijn tegenstanders uitstak. Desondanks zie ik het als 131e op FIFA World Ranking geklasseerde nationale elftal door toeval alweer voor de derde keer in vijf jaar op het kunstgras van het eigen LFF Stadionas ploeteren. Een interlandbezoek in Vilnius begint langzamerhand stiekem wat weg te krijgen van een traditie.
Om in de meest zuidelijke van de drie Baltische staten te komen dien ik eerst Wit-Rusland weer te verlaten. In alle denkbare opzichten is er geen vuiltje aan de lucht op deze stralende maandag. Evenals de heenreis verloopt ook de terugreis zonder wanklank. Via de reserveringssite booking.com had ik vooraf een transfer naar het ruim 40 kilometer buiten Minsk gelegen vliegveld kunnen regelen. Maar evenals bij aankomst op zaterdagavond maak ik gebruik van de speciale luchthavenbus 300e. Voor slechts 4 roebel laat ik me aan het begin van de middag vanaf het centrale busstation naar Minsk National Airport vervoeren. Omgerekend staat dat gelijk aan zo’n 1,75 euro. Booking.com brengt liefst 38 euro in rekening voor de vliegveldtransfers. Tel uit je winst. Als je niet zelf de regie neemt, naaien ze je waar je bijstaat. Vrije ondernemersgeest.
De douaneformaliteiten blijven eveneens gevrijwaard van vervelende obstakels. De douanier neemt het inlegvelletje in dat ik bij het inchecken in mijn hotel had gekregen. Daarna zet hij een stempel. That’s all! Ik mag het land verlaten. De vlucht naar Vilnius stelt opnieuw niets voor. Een half uurtje billenknijpen. Opnieuw onthaalt Belavia haar gasten met zuurtjes en appelsap. Om nou te zeggen dat er veel passagiers aan boord zitten. Nee, niet werkelijk. Met slechts 50 plaatsen biedt het CRJ 100/200-toestelletje plek aan nóg minder mensen dan de Embraer van de heenvlucht. Omdat ik als eerste heb ingecheckt, zit ik op rij 1. Bij aankomst in Vilnius, kort na zessen, geven de thermometers een temperatuur aan van negentien graden. Mijn winterjas had ik bij nader inzien best thuis kunnen laten.
In Groep B van de kwalificatiecyclus voor EURO2020 treedt Litouwen op deze maandagavond op als gastheer van Servië. Voor de wind gaat het het keurkorps van bondscoach Valdas Urbonas niet bepaald. Aan kwalificatie voor de eindronde hoeft in Litouwen niemand meer te denken, voor zover ze daar al ooit aan gedacht hebben. De zes tot dusverre gespeelde wedstrijden leverden welgeteld één schamel puntje op. Litouwens voetbaltrots staat troosteloos onderaan in de poule. Zelfs Luxemburg staat er beter voor.
Het wordt alweer de derde keer dat ik een uitwedstrijd van het Nederlands elftal in een voormalige Sovjetrepubliek combineer met een thuisduel van de Litouwers. Een onvervalste hattrick. In juni 2015 zie ik de hekkensluiter van Groep B daags na Letland – Nederland met 1-2 verliezen van Zwitserland. Na de vorige Wit-Rusland – Nederland heb ik me twee jaar geleden nat laten regenen bij Litouwen – Engeland (0-1). Tegen Servië ga ik er opnieuw goed voor zitten. Voor liefst 17 euro heb ik me al vooraf online verzekerd van een stoeltje op de hoofdtribune van het idyllische complex van de Lietuvos Futbolo Federacijos. Ik ben zeker niet de enige Groundhopper ter plaatse. Om me heen hoor ik bijna alleen maar Duits praten. De Jungs zijn rechtstreeks overgekomen uit Estland, waar hun Nationalmannschaft een etmaal eerder in kwalificatiegroep C dankzij een 3-0 zege gelijke tred blijft houden met koploper Oranje.
Wie het in vredesnaam verzint om op een maandagavond EK-kwalificatieduels af te werken, is weer een ander thema. Bonden en tv-maatschappijen lijken mij de enigen die er belang bij hebben. En dan die aanvangstijden! Lokale tijd: 21.45 uur! Kwart voor tien ’s avonds! Daar doe je toch niemand een plezier mee, stel ik me zo voor. Voetballen heeft altijd bestaan bij de gratie van het publiek, maar dat is al lang niet meer het geval. Op dit soort dagen en bovenal onchristelijke tijdstippen jaag je het publiek juist de stadions uit. Al trekken de almachtige zendgemachtigden en voetbalbonzen zich weinig aan van de verlangens van de stadionbezoekers. De ‘promotors’ van het voetbal kijken alleen naar de reclameopbrengsten. Ordinaire voetballiefhebbers zullen er niet rouwig om zijn wanneer dat maandagavondvoetbal voor eens en altijd verdwijnt.
Dat het ‘gewone volk’ niet meer meetelt, blijkt ook uit het feit dat er bij Litouwen – Servië geen programmaboekjes worden verkocht. Dat wil zeggen: de LFF heeft wel programmaboekjes laten drukken, maar die zijn alleen verkrijgbaar voor genodigden en mediavertegenwoordigers. Via een alleraardigste jongedame van de Litouwse voetbalbond weet ik in de rust van de wedstrijd alsnog een programmaboekje te bemachtigen. Als je ergens maar werk van maakt en het netjes vraagt…
Het nationale voetbalstadion van Litouwen beschikt over een capaciteit van niet meer dan 6.000 plaatsen. Het verbaast nauwelijks dat het ditmaal slechts half vol loopt. Toch heeft zo’n klein, knus stadionnetje ontegenzeggelijk z’n charmes. Waar maak je in het moderne voetbal nog mee dat kort voor de aftrap een onderhoudsmedewerker met een zwabber en een emmer water de eretribune betreedt om nog gauw eventjes de ramen van de commentaarcabines te soppen?
Wit-Rusland – Nederland was al niet al te best, Litouwen tegen Servië is – laat ik het diplomatiek verwoorden – zeker niet beter… Jammer dat Dusan Tadic niet meedoet. Nu valt er wel héél weinig te genieten. Twee goals van Mitrovic kort na rust helpen de povere Serviërs aan de drie punten. De Balkanformatie blijft door deze zege in het spoor van Oekraïne en Portugal. De Litouwse eretreffer valt te laat om de 2787 toeschouwers in staat van opperste extase te brengen. Na zo’n slaapverwekkende partij voetbal, zou een welverdiende nachtrust wel het minste zijn om je op te verheugen. Mijn noodzakelijke schoonheidsslaapje omvat hooguit vijf uur. Mijn terugvlucht met Wizzair naar Eindhoven staat geprogrammeerd om 7.40 uur. Een korte nacht én vroeg dag derhalve.
Dinsdag 15 oktober
Al om gaat 5.00 uur gaat het alarm van mijn telefoon af. Veertig minuten later zit ik in de trein van Vilnius CS naar het vliegveld. Het veiligheidspersoneel, dat al vroeg paraat is, kan in mijn rugzak niets vinden dat een mogelijke verlenging van mijn verblijf in Litouwen zou betekenen. Ik moet zowaar mijn schoenen erbij uittreken. Zelfs mijn zweetvoeten kunnen de security-mensen niet op andere gedachten brengen. Ready to go home.
Bij het boarden bekruipt me kort het angstige gevoel dat de terugreis naar Nederland weleens de mist in kan gaan. Het is buiten in korte tijd wel érg mistig geworden. Het trekt goed dicht. Het gereedstaande vliegtuig van Wizzair staat letterlijk en figuurlijk in nevelen gehuld. Het zicht blijkt gelukkig niet dermate vertroebeld dat het vertrek moet worden uitgesteld. Ruim twee uur later bij aankomst in Einhoven regent het. Dat kan er ook nog wel bij.