Al die reacties die het indammen van het coronavirus oproepen op de sociale media getuigen in veel gevallen nou niet bepaald van enig voortschrijdend inzicht. Ik kan er niet uit eigen ervaring over oordelen, omdat ik zoiets niet eerder heb meegemaakt, maar zouden dit soms de eerste voortekenen zijn van massahysterie?
C’est le ton qui fait la musique. Hoe triest de aanleiding ook is, het belerende toontje van menig doorgewinterd betweter is op zich best vermakelijk. Het is alleen jammer dat hoogbegaafde analfabeten en onverbeterlijke complotdenkers in Nederland hun verhelderende statements vaak meteen moeten verpakken in dreigementen. Het zegt veel over het bedenkelijke scholingsniveau van deze verongelijkte mensjes. Behalve de zorg hebben onze leiders in Den Haag ook het onderwijs kapotbezuinigd. Scholen hebben de afgelopen jaren veel aan kwaliteit ingeboet. Juist crises als deze maken de schade van zulke pijnlijke ingrepen alom voelbaar binnen onze toch al zo kwetsbare samenleving.
Maar dat de mentaliteit niet deugt in Nederland is niets nieuws. Als niemand ze tegenhoudt, moeten we ons niet verbazen dat de inquisiteurs van Groen Links, Kick out Zwarte Piet of Extinction Rebellion eerdaags ‘de slechten’ misschien wel de hoofden kaalscheren en als afschrikkend voorbeeld door de straten voeren. Al die ‘goede’ en voorbeeldige Nederlanders deden het na de bevrijding in 1945 ook met landgenoten die niet zoals zij vijf jaar lang met de gordijnen dicht hadden geprobeerd de Duitse bezetting te overleven. Geschiedenis herhaalt zich vaak. Helaas niet altijd in de meest positieve zin van het woord. Je wilt er niet aan denken hoeveel ellende ons de komende dagen en weken misschien wel te wachten staat. Moeten we er met angst en beven naar uitkijken?
Er is geen plek meer veilig, als ik alle onheilspellende berichten moet geloven. Het was gisterochtend best even schrikken hoor toen het meisje dat bij de buurtsuper achter de kassa zat plotseling begon te hoesten juist op het moment dat ik wilde afrekenen. Het zal toch niet hè, schoot er kort door m’n hoofd. Voor zover ik weet zijn er in mijn woonplaats inmiddels twee besmettingsgevallen met het coronavirus vastgesteld. Afgewogen tegen een inwonertal van 160.000 maakt het de kans weliswaar relatief klein dat ik op een onbewaakt moment in aanraking kom met ‘verkeerde’ mensen. Maar toch… Het zal je maar overkomen.
De paniekzaaierij mist z’n uitwerkingen niet. Appie Heijn heeft inmiddels niet meer het alleenrecht op hamsteren. Afgaande op het massale inslaan van schuurpapier voor de billen lijkt het erop dat veel bang gemaakte burgers de broek behoorlijk vol hebben. De nood bij de ergste schijtlijsters lijkt erg hoog. In onze buurtsuper viel het voor zover ik kon beoordelen met de hamsterwoede wel mee. Lege schappen kon ik zaterdagmiddag niet ontdekken, al moet ik eerlijk zeggen dat ik er ook niet zo op gelet heb. Flessen Cherry Coke stonden er gelukkig nog wel volop. Mijn persoonlijke levenselixer. Met veel suiker. Lekker ongezond. Of er nog verse vleermuis voorradig was, durf ik niet te zeggen. Dat stond niet op het boodschappenlijstje dat ik van m’n moeder had meegekregen.
Al met al hebben die veganisten het toch maar mooi voor elkaar gekregen, mag ik denk ik wel stellen. Dít soort ellende krijg je nou wanneer je een lekker mals biefstukje afzweert en je jezelf volstopt met allerlei plantaardige en dierlijke troep van dubieus allooi. Bedorven vleermuis zal ongetwijfeld beter zijn voor het milieu. De halve wereldbevolking kan inmiddels meepraten over de schadelijke neveneffecten. Vleermuizenkeuteltjes idem dito. Deze aloude Oosterse delicatesse bevat ongetwijfeld lang niet zoveel calorieën als zoete drop. Toch waag ik me er maar niet aan. Zeker keuteltjes met het keurmerk ‘Made in China’ liggen naar verluidt nogal zwaar op de maag.
Nederlanders heten een nuchter volkje te zijn. Het tegendeel blijkt waar nu het toiletpapier de winkels uitvliegt. Zo op het oog neemt iedereen het tamelijk luchtig op. Ouderwets tegendraads. De volksaard verloochent zich niet. Maar iedereen mag z’n hart vasthouden wanneer de ongein maandenlang aanhoudt. Dán breekt de pleuris uit. Wanneer over een week of drie de economie volledig is ingestort en steeds meer Nederlanders hun baan kwijt raken en zonder inkomsten komen te zitten, kunnen we onze lol op.
En al die klootviolen in Den Haag maar roepen om solidariteit en saamhorigheid. Eerst de hele zorgsector kapotbezuinigen, en dan alle ellende in de handen leggen van toch al zwaar overbelast personeel. Huichelachtige bende. Geweldig ook dat de EU juist in moeilijke tijden als deze passende maatregelen treft en aan elke wildkampeerder op Lesbos een oprotpremie van 2000 euro toezegt. Prioriteiten stellen, noemen ze dat in Brussel.
Zelf ben ik tegen de richtlijnen van onze minister-president in gistermiddag de stad ingegaan, zo moet ik tot m’n schande bekennen. De nieuwe loopschoenen die ik nodig heb, komen niet vanzelf naar me toe gelopen. Vandaar. En gat met vuusten sloan, zoals het in plat-Apeldoorns zo mooi heet is aan mij niet zo besteed. Geen voetbal. Geen volleybal. Niks op tv. Ja, je moet wat. Van thuiszitten word ik echt ziek, ben ik bang.
Diezelfde mening hielden kennelijk meer plaatsgenoten erop na. Een uitgestorven indruk maakte Apeldorp-City tegen de klok van tweeën nou niet bepaald. Op de Hoofdstraat flaneerden complete gezinnen in het aangename voorjaarszonnetje. De terrassen op het Raadhuisplein zaten vol. Op de markt blijft zelfs in eurotijden de gulden voor hele volksstammen een daalder waard. Het verbod op samenscholing van groepen van meer dan 99 personen was hier blijkbaar niet van toepassing. Elders in Nederland zal het ongetwijfeld weinig anders geweest zijn. Waar zijn de handhavers als ze behoren te handhaven?
Doodziek word ik er gelukkig niet van, wel doodmoe van hoe lieden zich geroepen voelen om anderen vermanend toe te spreken. Juist veel hoger opgeleiden en beter bedeelden die – in hun ogen – eencelligen zo nodig terecht moeten wijzen, bezondigen zich eraan. Makkelijk praten natuurlijk wanneer jouw salaris voorlopig wel wordt doorbetaald en je misschien wel over een persoonlijk buffertje beschikt om het een tijdje uit te zingen. Benieuwd hoe zulke betweters piepen wanneer ook zij vroeg of laat niet meer over de financiële middelen beschikken om hun dagelijkse boodschappen te kunnen doen. En reken maar dat de prijzen van levensmiddelen op zeer korte korte termijn stijgen. Marktwerking noemen ze zo’n proces, geloof ik.
Iedereen reageert op z’n eigen manier. Iedereen mag ergens wat van vinden. Dat in een land waarin mensen rondlopen die makkelijk beïnvloedbare IS-medewerkers en hun gezelschapsdames schaamteloos slachtoffers durven noemen in plaats van daders, verwondert het nauwelijks dat meningen nogal eens uiteenlopen. Gelukkig maar dat Jesse Klaver, Rob Jetten en niet te vergeten Lodewijk Asscher in de wandelgangen klaar staan om in te grijpen en het land van de dreigende ondergang te redden. Aan het hoofdredactionele commentaar in het Reformatisch Dagblad, dat de corona-epidemie een straf van God noemde, was geen woord Chinees of Italiaans. Aan zoveel wijze woorden kan zelfs zijn gewaardeerde collega van De Stentor een puntje zuigen.
Nou zal al die raad ongetwijfeld goed bedoeld zijn. Op het nemen van preventieve maatregelen kan geen enkel weldenkend mens iets aan te merken hebben, lijkt me zo. Voorkomen blijft altijd beter dan genezen. Alleen van die veronderstellingen dat wat er in China en Italië gebeurt misschien ook wel naar Nederland overwaait, zal menigeen onderhand wel een punthoofd krijgen. Misschien gebeurt het wel, ja. Maar misschien ook niet. Wie zal het zeggen. De tijd zal het leren. Maar met alle respect, moet ik daarom ineens in de stress schieten?
Een en ander in een juist perspectief plaatsen, hoeft blijkbaar ook niet. Voor de zoveelste keer die nuance, die ontbreekt. Je leest nergens hoeveel Nederlanders de afgelopen dagen zijn overleden aan hartfalen, verkeersongelukken of een vorm van kanker. Blijkbaar vallen zulke drama’s volledig in het niet bij de coronaslachtoffers. Ik krijg haast de indruk dat die betreurenswaardige mensen maar stilletjes moeten wegrotten, dat de pijn van hún nabestaanden er niet toe doet.
Prominente dokteren pleiten inmiddels voor een totale lockdown. Dan mag helemaal niemand de deur meer uit. Zo’n ophokplicht schijnt bij crises een beproefd recept te zijn om het besmettingsgevaar tegen te gaan. Als ik de deskundigen mag geloven op hun woord en hun blauwe ogen is de Nederlandse aanpak veel te soft. Tijdens de MKZ-crisis in 2001 pakte de regering de zaken veel rigoureuzer aan, kan ik me nog wel herinneren. Destijds was er sprake van preventief ruimen. Maar dát zal dan in dit geval wel weer net een stapje te ver gaan.
© RK