De handtekening van Maradona

Messi is de beste, maar Maradona was beter… Het is slechts één van de ontelbare superlatieven over de Argentijnse voetbalgod voor wie woensdag na 60 jaar te zijn geleefd het definitieve eindsignaal klonk. Of Maradona inderdaad de allerbeste voetballer ooit was, kan en wil ik niet beoordelen. Elke periode in de geschiedenis kent zijn eigen supersterren. Iedere voetballiefhebber heeft bovendien zijn persoonlijke voorkeuren. De Uruguyaan Andrade in jaren ’20 en ’30, Di Stefano, Puskas, Pele, Beckenbauer, Cruijff, Messi of Cristiano Ronaldo waren ongetwijfeld ook extreem goed. Al lijkt het me onwaarschijnlijk dat er in de toekomst ooit nog ergens een voetbalgod het levenslicht ziet die nóg extremer in zijn doen en laten zal zijn dan Diego Armando Maradona.

Persoonlijke herinneringen:

1982

De Mundial van 1982, zijn entree op het wereldpodium, loopt voor Maradona uit op een behoorlijke deceptie. Titelverdediger Argentinië strandt al in de tweede ronde. Het destijds 21-jarige wonderkind uit Lanús kan tijdens zijn eerste mondiale eindtoernooi niet aan de torenhoge verwachtingen voldoen. Pas vier jaar later zet hij die misstap op onnavolgbare wijze en met de hulp van de hand van God recht. In Spanje spat de droom van La Albiceleste bruut uiteen. Voor de nieuwe Argentijnse hoop in bange dagen eindigt ze zelfs in een totale nachtmerrie. De erkende Italiaanse keurslager Claudio Gentile sloopt Maradona en als weinig glorieuze afsluiting van zijn WK-debuut plant het gefrustreerde Pluisje zijn noppen in de edele delen van een al even opdringerige Braziliaan. Met het schaamrood op de kaken druipt hij af. 

Enkele weken later komt Maradona met zijn nieuwe club FC Barcelona voor een trainingskamp naar Nederland. Dát wil ik natuurlijk voor geen goud missen. In het gezelschap van Paul van de Mast ga ik naar Papendal. Ik ben 16 op dat moment. Het is midden in de zomervakantie. Ik sta voor m’n afsluitende HAVO-jaar. Wat tegenwoordig met de auto hooguit een half uur duurt, heeft 38 jaar geleden wat meer om het lijf. We zijn aangewezen op de bus vanuit Apeldoorn. Lijn 108. Van de roemruchte VAD: de Veluwse Auto Dienst. Een rit van bijna drie kwartier. Omdat het qua aansluiting ruk geregeld is en er vanaf het busstation van Arnhem per uur slechts één bus naar het nationaal sportcentrum vertrekt, moeten we meer dan 50 minuten wachten voor het laatste stukje. Zo zijn we al met al dik tweeënhalf uur onderweg.

De moeite loont zich. We vallen op Papendal midden in een oefensessie van de Barça-selectie. Inclusief nieuweling Maradona! Tegenwoordig zou zoiets helemaal niet meer kunnen. Anno nu houden beveiligers nieuwsgierig kijkvolk op veilige afstand van de vedetten. In 1982 wandelen we bij wijze van spreken zo het trainingsveld op! En we zijn zeker niet de enigen die middag. Al is het nu ook weer niet zo dat half Nederland is uitgelopen om een glimp van een kleine Argentijn op te vangen, zoals drieënhalf decennia later in Mierlo gebeurt.

Van vervelende stewards of bodyguards hebben bezoekers geen last. Zelfs de allergrootste sterren zijn dan nog benaderbaar. Na afloop van de training kunnen de aanwezige jagers de pupillen van de Duitse trainer Udo Lattek ongehinderd bestormen voor handtekeningen. Europees voetballer van het jaar 1977 Allan Simonsen, het Duitse enfant terrible Bernd Schuster, topscorer Quini, Marcos Alonso, Gerardo, Esteban, Morán, Pichi Alonso, Miguel Alonso, Manolo, Carrasco, ‘Tarzan’ Migueli, Antonio Olmo, Victor en de keepers Javier Urruticoechea en Pedro Artola. Stuk voor stuk signeren ze het voorgehouden blaadje in mijn notitieblokje. Maradona niet uitgezonderd!

Bij nader inzien is het misschien wel balen dat uitvinders digitale fototoestellen en smartphones in 1982 nog moeten uitvinden. Geen selfie zodoende met Diego. Zijn handtekening is daarom het enige tastbare bewijs dat me nog rest aan die gedenkwaardige zomermiddag op Papendal. Een krabbeltje van niks. Na zijn overlijden heb ik het bewuste kladblokvelletje opgespeurd. Ik koester het nu méér dan ooit. Een waardeloos papiertje met eeuwigheidswaarde.

1990

De enige keer dat ik het voorrecht geniet om Maradona in levenden lijve te zien voetballen, gebeurt na een nóg langere busreis! Openingsduel WK voetbal 1990. Argentinië – Kameroen in Milaan. Een legendarische wedstrijd. Alleen niet zoals de Argentijnen, andermaal titelverdediger, verwachten. De Ontembare Leeuwen uit Afrika zorgen op die vrijdag voor misschien wel één van de grootste sensaties uit de WK-geschiedenis.

In de nok van San Siro maak ik mee hoe de regerend wereldkampioen zich voor het oog van de wereld blameert. Niet de grote held van het WK van 1986 in Mexico eist de hoofdrol op, maar een zekere Omam Biyik. De speler van het bescheiden Franse Laval scoort de enige goal. Een gigantische blunder van de ballenvanger Pumpido in het Argentijnse doel. Dat de Kameroeners na 90 minuten als gevolg van twee rode kaarten met nog slechts negen man op het veld staan, maakt de nederlaag extra pijnlijk voor Maradona c.s.

Het was me het tripje wel dat ik samen met Ronald Drouven maak. Op de donderdagavond voorafgaand aan de WK-ouverture met de Touringcar van GEBO Tours vanuit Arnhem naar Italië, een dagje de toerist uithangen tussen zakkenrollende zigeuners en feestende Argentijnen op het Domplein, Maradona kijken en na afloop linea recta met de bus terug naar Nederland. Je moet er wat voor over hebben. Voor de wedstrijden van Europees kampioen Nederland reis ik tijdens ITALIA’90 nog vier keer op en neer. Nee, voetbalgekte is zeker geen typisch Argentijnse eigenschap.

De meeslepende film waarin regisseur Asif Kapadia alle hoogte- en dieptepunten uit Maradona’s (voetbal)leven heeft samengevat, brengt pakkend in beeld hoe de vijandigheid waarmee de rest van Italië de Napolitaanse volksheld bejegent tijdens dat mondiale eindtoernooi ver over het kookpunt heengaat. Door in de halve finale in zijn eigen Napels het gastland uit het toernooi te knikkeren, brengt de Argentijn bijna opnieuw de Vesuvius tot uitbarsten. Een vendetta van die Ito’s maakt hem het leven nadien onmogelijk. Verkeerde vrienden en geestverruimende middelen beginnen in die periode hun tol te eisen.

Cuba

En dan is er nog Cuba! Mijn voorliefde voor Cuba deel ik in al mijn nederigheid met de grote Argentijnse ster. Meermaals verblijft Diego als speciale gast van zijn kameraad, partijleider Fidel Castro, op het Caribische eiland. Hij krijgt er speciale zorg om van de coke af te raken. Ik ben er aan het begin van het nieuwe millennium zelfs wel eens gelijktijdig met hem geweest. Niét in een afkickkliniek, laat ik dat vooral even duidelijk stellen…

In het hotel waar mijn vriendin Niurka als receptiemedewerkster werkt blijf ik goed op de hoogte van alles waarover de officiële staatsmedia niét berichten. De miljoenenstad Havana is wat dat betreft net een dorp. Bij een avondje aan de bar van de Pico Blanco komen Diego’s avonturen en avontuurtjes meermaals ter sprake. Het meest prominente uithangbord van ’s lands gezondheidssysteem geniet ook in de Cubaanse hoofdstad een reputatie die beduidend verder reikt dan een voetbalveld.

In het bruisende nachtleven van Havana ben ik hem helaas nooit persoonlijk tegengekomen. Duidelijk is wel dat Maradona in de uitgaansgelegenheden van Vedado of de ambassadewijk Miramar aan de lopende band scoort. Een foto, die één van Niurka’s collega’s me eens laat zien van een ontmoeting van haar met the man himself in een of andere discotheek, laat weinig aan de verbeelding over. Het is meer een elftalfoto, van het soort waar roddelbladen ongetwijfeld grof geld voor zouden neertellen. Laat ik het er maar op houden dat Maradona het prima naar zijn zin had. Duidelijk is dat Diego in Cuba niet al zijn verslavingen onder controle kreeg. De ideale schoonzoon was hij zeker niet, wel een échte liefhebber…

Maradona heeft geleefd. Hij is geleefd. En door wat hij de (voetbal)wereld in zijn levensdagen heeft laten beleven zal hij altijd in de herinnering van miljoenen fans blijven voortleven.

Que descansa en paz.

© RK