Achter de bal aan (119/10): Tirana
Donderdag 17 juli 2025
Het is een mooie persoonlijke mijlpaal zonder verdere waarde. De return in de voorronde van de Conference League tussen FK Patrizani en het Estse Kalju betekent dat ik in 50 landen live aanwezig ben geweest bij voetbalwedstrijden. Dat een Albanese politieagent mij voorafgaand aan de wedstrijd verbiedt de adapter van mijn telefoon mee te nemen in het fraaie Air Albania Stadium in Tirana, toont eens te meer hoe lachwekkend het optreden van de politie bij voetbalwedstrijden vaak is. Ik laat me er de heugelijke avond evenwel niet door verpesten.
In de ochtenduren staat er eerst een bezoek gepland aan het eigen stadion van Demat e Kuq (de Rode Sieren). We ondernemen er althans een poging toe. Drie jaar geleden verhuisde de club naar het nieuwe Kompleksi Partizani aan de oostkant van de stad. Voor tienen ben ik daarom al met Erik met bus 15B op weg naar Tufine. We komen terecht in niet bepaald de meest sjieke buurt van de Albanese hoofdstad. Het is er stoffig, zanderig en smerig. Vanaf de drukke hoofdweg leidt een niet geasfalteerd pad naar het in 2022 geopende stadionnetje. Meer dan de lichtmasten en de hoge scheidingsmuur rondom het complex zien we jammergenoeg niet. De hekken blijven hermetisch gesloten.
Op de weg terug nemen we een bijzondere duik in het Albanese verleden in Bunk’art 2. Deze bewaarde nucleaire bunker uit de communistische tijd doet een boekje open over wat ik kortweg kan betitelen als ‘de staatsveiligheid’ in het Enver Hoxha-tijdperk. Nou schijnt er, wanneer ik het aanhoudende geklaag van diverse op compensatie beluste groeperingen in Nederland mag geloven, niets ergers te zijn dan ‘ons’ eigen slavernijverleden. Oudere Albanezen die de verschrikkingen van de Sigirumi, de Albanese Stasi, beleefd en overleefd hebben, zullen er ongetwijfeld een andere mening op nahouden. Iedereen leeft nou eenmaal in z’n eigen wereld.
Aan de Bulevardi Bajram Curri besluiten we het ‘middagprogramma’ van deze afsluitende dag met de beklimming van de Piramide van Tirana. Het door een dochter van Hoxha ontworpen gebouw werd in 1988 geopend als beoogd mausoleum voor haar drie jaar voordien overleden vader. De stoffelijke resten van de Albanese ‘farao’ zouden er echter nooit een laatste rustplaats krijgen.
Afgelopen weekend kwam ik niet verder dan de voet van de piramide. Het was me veel te heet om de 114 treden te beklimmen. Met de hitte valt het aan het begin van de middag mee. Daarom durf ik de challenge vandaag wel aan. Het uitzicht rechtvaardigt het beklimmen van de 114 traptreden omhoog.
Ik bewaar het beste voor het laatst: de wedstrijd tussen FK Partizani en het Estse JK Nomme Kalju. Dat zijn inderdaad de wedstrijd die je als voetbaljunk absoluut niet wilt missen…
Pogingen om vooraf al een ticket te bemachtigen lopen op niets uit. Twee uur voor aanvang van het duel voorzien we er bij het Air Albania Stadium alsnog in. Voor 800 Lëki verzekeren we ons van een mooie zitplaats in Vak E104 op de lange zijde. Het is zelfs mogelijk om in euro’s te betalen. De gevraagde 10 euro is wel 2 euro duurder dan in lokale valuta. Zo proberen ze je met zoiets onbenulligs als een toegangskaartje toch een poot uit te trekken.
Het meest onbenullige gebeurt echter wanneer ik het stadion wil betreden. Een politieagent die stadionbezoekers bij binnenkomst fouilleert windt zich op over de telefoonadapter in m’n schoudertasje. In Pristina, Skopje en Podgorica nam het beveiligingspersoneel er geen enkele aanstoot aan dat ik de oplader bij me had. In het Air Albania Stadium bepaalt zo’n meneer in uniform ineens zonder opgaaf van reden dat het ding niet mee naar binnen mag.
Er zit dus niets anders op dan de oplader terug te brengen naar mijn hotel. Dat ligt op een kwartiertje lopen van de Arena Kombëtare. Met nog 50 minuten tot aan de aftrap gaat het me wel lukken om tijdig weer terug te zijn. Maar wát een flauwekul. Alsof ik die adapter als wapen ga gebruiken of zo. Noodgedwongen ga ik dus even snel heen en weer naar het hotel. Wat schetst mijn verbazing als ik om 19.40 uur terugkeer bij de stadionpoort? Ik mag nu zo doorlopen! Er wordt niet eens meer in m’n tasje gekeken!
De kreet All Cops Are Bastards (ACAB) leidt bij veel voorbeeldige ordehandhavers vaak tot grote verontwaardiging. Als je het mag geloven doen de heren (en dames) hun werk immers altijd naar eer en geweten. Door dit soort lachwekkende situaties valt het me nochtans moeilijk om zulke stumperds voor vol aan te zien. Ik heb in de loop der jaren als stadionbezoeker al zoveel gevallen van politieoptreden meegemaakt waarbij ieder weldenkend mens vraagtekens zou zetten dat ik mezelf wel enig recht van spreken toedicht. Wanneer ik de A van All zou vervangen door Albanian, dan dekt dat de lading volledig.
Ik laat me mijn avond echter geenszins verzieken door dit soort Jan Doedels in uniform. Vooral het stadion maakt indruk op me. In al die 50 landen waar ik wedstrijden heb bijgewoond, heb ik al ontelbare voetbaltempels van binnen gezien. Het Air Albania Stadium behoort toch wel tot de mooiere exemplaren. Het in 2019 geopende nationale stadion van Albanie, waar Feyenoord in 2022 de finale van de Conference League verloor van AS Roma, kostte 85 miljoen euro. Het biedt plaats aan 22.500 toeschouwers.
Een Albanese sportkrant maakte melding dat er in voorverkoop 1500 kaarten zijn verkocht. Wanneer om 20.00 uur het eerste fluitsignaal van de scheidsrechter uit Malta klinkt, zit er misschien het dubbele van dat aantal. Het overgrote deel van de rode stoeltjes blijft onbezet. De tweede ring blijft zelfs helemaal leeg. De meeste aanwezigen hebben plaatsgenomen op de lange zijde. In het uitvak zitten zelfs enkele tientallen Esten. Achter de andere goal doet de harde kern van de thuisclub nog enige moeite om er een beetje stemming in te brengen. Daarin slagen de Guerrils, zoals zij zich noemen, slechts matig. Het is en blijft een dooie boel.
Er ontwikkelt zich geen wedstrijd waarvan je als liefhebber op het puntje van je stoel gaat zitten. Na de 1-1 van een week eerder in Tallinn doen beide ploegen er alles aan om vooral niet te verliezen. Ik denk ook niet dat ze veel meer in huis hebben dan wat ze laten zien. Niet alleen vrouwenvoetbal is vaak het aanzien niet waard. Deze zaadpot kan er moeiteloos mee wedijveren.
Partizani krijgt in de 76e minuut een strafschop, maar weigert dat cadeautje van de Maltese thuisfluiter uit te pakken. De Estse keeper stopt de inzet. Het komt aansluitend zoals het moet komen. In de 13e minuut van de eerste verlenging scoort het oerdegelijke Kalju en bekert verder. Voor de Rode Stieren uit Tirana komt er een kleurloos einde aan hun Europacupseizoen. Zelfs een striemend fluitconcert kost na afloop teveel moeite. Het vak van de harde kern stroomt meteen na afloop van de 120 minuten durende martelgang leeg.