Achter de bal aan 123/2: Berlijn
Woensdag 12 november 2025
Berlijn blijft toch een fascinerende stad. Zelfs wanneer je er zoals ik al ik weet niet hoe vaak geweest bent, raak je er niet gauw uitgekeken. Je verveelt je nooit tijdens een tijdreis door een ommuurd verleden.
Met de bussen, trams of metro’s van de BVG, de Berliner Verkehrsbetriebe, is het bovendien nog eens prima te doen om er uitgebreide verkenningstochten te ondernemen. Voor 12,30 euro kan ik 24 uur achtereen gebruik maken van het lokale openbaar vervoer. In de zones A tot en met C! Vier ritjes en je hebt de kaart er al uit. En vanwege de geldigheidsduur kan ik er morgenvroeg zelfs nog de tram naar het Hauptbahnhof mee nemen waar mijn trein naar Warschau vertrekt.
Ik begin aan de Bernauer Strasse bij Gedenkstätte voor de Berlijnse Muur. Die deelde Berlijn tussen1961 en 1989 in tweeen. De leiders van de DDR gaven opdracht om het onding uit de grond te stampen, omdat ze anders de bewoners van hun boeren- en arbeidersparadijs niet konden vasthouden. Minstens 138 Oost-Duitsers verloren hun leven bij hun vlucht naar de vrijheid.
Bij mijn allereerste visite aan de toen nog gedeelde stad heb ik zelf nog aan de West-Berlijnse kant van de Muur gestaan. Vanuit hoge wachttorens aan de oostzijde hielden de DDR grenswachten met verrekijkers nauwlettend in de gaten of ik niet toevallig van plan was om erover heen te klimmen. Gewoonweg bizar wanneer ik er aan terugdenk. Dat was in juni 1989. Vijf maanden later viel de Muur. Vorige week was dat exact 36 jaar geleden. Ter gelegenheid daarvan vinden er momenteel onder de noemer Berlin Freedom Week allerlei activiteiten plaats waarop bij dat heugelijke feit wordt stil gestaan.
Aanvankelijk was ik van plan verder te gaan naar het DDR Museum dat een inblik geeft in hoe de DDR-bevolking meer dan vier decennia onder het socialistische juk moest (over)leven. Een folder die ik zie liggen in het bezoekerscentrum doet mij van gedachten veranderen. Hoewel het onderwerp onveranderd blijft, kies ik ervoor om mijn sightsee-tocht voort te zetten in het Stasi Museum. Dat bevindt zich im Haus 1 des Ministeriums fur Staatssicherheit in de wijk Lichtenberg.
Wanneer ik dan toch het woord bizar gebruik, dan mag ik het weerzinwekkende handelen van Erich Mielke en consorten gerust als de overtreffende trap betitelen. Voor een eenvoudige Nederlander zoals ik-zei-de-gek is het nauwelijks te bevatten hoe ver de staatscontrole destijds ging. Als iemand bij wijze van spreken een scheet liet, dan rapporteerden dat informanten van het MfS dat al aan hun superieuren. Wie zich een punkkapsel liet aanmeten kon al beschuldigd worden van staatsondermijnende activiteiten. Zelfs onze bloedeigen Belastingdienst kan niet tippen aan zoveel bemoeizucht.
Eigenlijk is het wel jammer dat zo’n dagje Berlijn voorbij vliegt. Maar goed, datgene waar ik vandaag niet aan toe ben gekomen, bewaar ik dan maar voor een volgende gelegenheid. Ik kom ongetwijfeld in de nabije toekomst nog wel een keertje terug in dit bruisende dorp. Met de volleybalkraker Berlin Recycling Volleys tegen SVG Luneburg kent dit (té) korte uitstapje in elk geval een spectaculaire afsluiting.
Onder de 5.200 toeschouwers die om 19.30 uur de tribunes van de Max-Schmeling-Halle bevolken, zit ik zowaar naast twee bekenden: Jet Kok en Suus Gerritsen. De voormalige Draisma Dynamo-speelsters, twee van de drijvende krachten achter de bekerzege van het afgelopen seizoen, zijn met hun huidige teamgenotes Marije ten Brinke, Britte Stuut en Leana Grozer uit Schwerin komen rijden. De leden van de Jelle Bosma-fanclub hebben twee uur in de auto gezeten om de Deutsche Meister met 3-0 afgedroogd te zien worden door de nog ongeslagen Lüneburgers. Jelle komt overigens niet in actie. Hij mag met de overige wisselspelers mee aanzien hoe het basiszestal kansloos onderuit gaat. De derde competitienederlaag alweer. De positie van Oranje-bondscoach Joel Banks, tevens coach van de Berlijners, zal er door het hernieuwde verlies wel niet sterker op worden.
De sfeer in de hal lijdt er overigens niet onder. Die is prima. Aangedreven door de huisdeejay zijn de supporters van de thuisclub beter op dreef dan hun helden binnen de lijnen. Ik ben benieuwd of dit de beleving is waarmee ze ook in Apeldoorn bij Dynamo de hal willen volkrijgen. Alleen die vreselijke klapkaarten mogen ze wat mij betreft verbieden. Het lijkt het AFAS stadion in Alkmaar wel. Vreselijk, die dingen.
En dan te bedenken dat de supporters van de BR Volleys ‘gewoon’ tussen de 25 en 50 euro neertellen voor een kaartje. Wanneer eredivisievolleybalclubs in Nederland dergelijke entreeprijzen zouden durven vragen, vermoed ik dat de tribunes leeg blijven. Ik geloof nooit dat Nederlandse volleyballiefhebbers ooit zulke bedragen zullen betalen om een ordinair potje in de hoogste speelklasse te mogen bijwonen.
Het meeste bewondering heb ik voor het groepje fans dat op deze woensdag helemaal uit Lüneburg is meegekomen. Zij hebben meer dan 270 kilometer gereden om de wedstrijd te kunnen bijwonen. Zulke mensen noem ik nou échte supporters. Diep respect voor dergelijke die hards.