Achter de bal aan (51/2): Guimarães
6 juni 2019
75 jaar na D-Day krijgen Porto en Guimarães te maken met een Engelse invasie. De confrontatie tussen Engeland en het Nederlands elftal lokt naar verluidt meer dan 20.000 voetbalfans vanuit het Verenigd Koninkrijk naar de noordwesthoek van het Iberisch schiereiland. Dat de opvang van de enorme aantallen Engelse voetbalfans niet overal even rimpelloos verloopt, kan ook worden toegeschreven aan de gebrekkige organisatie ter plaatse. Ik maak van dichtbij mee hoe de aftocht van de supporters na de uitschakeling tegen Oranje uitmondt in een behoorlijke chaos. Het treinstation van Guimarães is niet berekend op het transport van zoveel mensen.
In Portugal verwacht je begin juni aangenaam weer met voorzomerse temperaturen. Nou, dat valt tegen. Het houdt in Porto op de dag van de tweede halve finale van de Nations League net bepaald over. De zon speelt op deze donderdagochtend verstoppertje. Een onheilspellend asgrauw wolkendek heeft zch boven de stad samengepakt. Een venijnige wind geeft de dag een extra herfstachtg karakter.
Om 11 uur ’s ochtends, ruim acht uur voor de aftrap, staan op station São Bento al extra treinen klaar om Engelse voetbalfans naar het ruim 60 kilometer oostelijker gelegen Guimarães te vervoeren. Wie in het bezit is van een toegangsbewijs voor de wedstrijd mag gratis met de trein mee. Nou heb ik niet zo’n hoge pet op van het organisatievermogen van de Portugese gastheren, dit hebben ze in elk geval netjes geregeld. Of het vertrek van de meute in even goede banen geleid zal worden, daar heb ik gezien eerdere ervaringen in Portugal zo mijn twijfels over.
Er lopen in elk geval meer dan genoeg Engelsen rond in Porto. Goed herkenbaar aan hun korte broeken en T-shirts. Met honderden tegelijk slenteren ze door de stad of zoeken ze hun toevlucht op terrassen. Erg warm zullen ze het het niet hebben. De Portugese politie is ook ruimschoots vertegenwoordigd om erop toe te zien dat het niet misgaat. Op een als fanzone ingericht plein in de binnenstad is het de voorgaande avond bij de eerste wedstrijd al tot confrontaties gekomen tussen de ordetroepen en Engelse bezoekers. Oranje neem ik nog nauwelijks waar op straat. Al die ‘echte’ Oranjesupporters kruipen op dit vroege tijdstp waarschijnlijk lekker tegen de kachel.
Wij vertrekken om 14.20 uur per reguliere trein naar Guimarães. Dat betekent dat we ruim vier uur voor aanvang van de wedstrijd in de speelstad aankomen. Ruimschoots op tijd. In Porto regende het al lichtjes. Bij aan aankomst in Guimarães is het opgehouden met zachtjes regenen… Samen met tientallen Engelsen zoeken we daarom onze toevlucht in de niet al te ruim bemeten stationshal. Aan een nat pak heb ik eerlijk gezegd weinig behoefte. Het uit tot de tanden bewapende ME’ers bestaande ontvangstcomite houdt toezicht. Erg vriendelijk ogen de gehelmde heren niet bepaald. Hun lange wapenstokken werken verre van uitnodigend.
Ondanks dat de regen aanhoudt, besluiten we ons op een gegeven moment toch maar te voet naar het centrum te begeven. De horecagelegenheden op het centrale plein puilen uit met Engelse supporters. De stemming zit er goed in. Hun gezangen galmen door de stad, zijn al van verre hoorbaar. Het vertrouwen op de goede afloop is groot. Witte vlaggen met het rode St. George’s kruis wapperen aan hekken en muren. Een nogal uitgelaten heerschap duikt pardoes met kleren en al een fontein in. Het blijven aparte vogels, the lads. Ondanks dat de biertaps overuren draaien, is van agressie nauwelijks sprake. Grimmigheid stralen enkel de alom presente Portugese ‘Robocops’ uit, die op strategische plekken post hebben gevat. Het lijkt me slechts een kwestie van tijd alvorens de vlam in de pan slaat. En als dat dan gebeurt, krijgen de Engelsen die de zwaaiende latten proberen te ontwijken zoals gebruikelijk de schuld…
In de uren die volgen gebeurt in elk geval meer dan voldoende. Waarvan misschien wel het fijnste is, dat het eindelijk ophoudt met regen… Ik beleef in het Estadio dom Alfonso Henriques een historische voetbalavond. Nederland plaatst zich voor de finale van de eerste editie van de Nations League. De ploeg van Ronald Koeman trekt een 1-0 achterstand gelijk en straft in de verlenging geklungel in de Engelse defensie genadeloos af. Ook de VAR is Oranje niet ongunstig gezind. Prachtig systeem…
De Engelse aanhang vult het overgrote deel van het stadion. De naar verluidt 3500 Nederlandse supporters vormen een minderheid. De Engelsen raken er niet van onder de indruk. ´Your support is fucking shit´, klinkt veelvuldig. Helemaal ongelijk hebben ze niet. Zij geven het goede voorbeeld, ze trekken hun hele arsenaal aan songs uit de kast. Het ´God save the Queen´ volstaat op deze gedenkwaardige avond evenwel niet. Na de 2-1 en de 3-1 neemt de luidsterkte hoorbaar af. Veel Engelsen wachten het laatste fluitsignaal van scheidsrechter Turpin niet eens meer af. De evergreen ´Always look on the bright side of life´, waarmee ze vanuit de Nederlandse vakken uitgeleide worden gedaan, drukt nog wat extra zout in de Engelse wonden. Geen beter vermaak dan leedvermaak.
Om na afloop terug te komen in Porto blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. Voor Nederlandse supporters zouden gratis bussen worden ingezet. Die kunnen we echter nergens vinden.Terwijl de hemelsluizen weer zijn opgezet, wandelen we daarom maar terug naar het station. Wat zich daar afspeelt tart alle voorstellingsvermogens. Honderden Engelse supporters staan er te wachten om per trein Guimarães te kunnen verlaten. Er heeft zich een queue van misschien wel 200 meter gevormd voor het enige ingangetje. De langzaam aan hinderlijk wordende oproerpolitie verspert echter met het nodige onnodige machtsvertoon de toegang.
Er ontstaat een gedrang van jewelste. De gehelmde klootzakken houden met hun wapenstokken de oprukkende meute op afstand. De sfeer wordt behoorlijk dreigend. Irritaties nemen toe. Steeds meer Engelse supporters, die weg willen, staan samengeperst op een veel te kleine ruimte. Je moet er niet aan denken wat er kan gebeuren wanneer er paniek ontstaat. Je kunt geen kant op. Aangezien de niet al te brede straat ook al weinig uitwijkruimte biedt, zit iedereen in zo’n geval als ratten in de val. Dat er niemand onder de voet gelopen wordt valt toe te schrijven aan het gedisciplineerde gedrag van de Engelse fans. Aan de Portugese politie is het zeker niet te danken.
Het duurt nog geruime tijd alvorens de wachtende menigte naar de gereedstaande treinen mag. In kleine groepjes worden de supporters tot het station toegelaten. Rond half 12 vinden ook wij een plekje in een overvolle wagon. Dat ik vervolgen nog bijna 50 minuten op mijn doorweekte sokken moeten staan, neem ik maar op de koop toe. Zoiets moet je als voetbalsupporter maar accepteren.