Toegevoegde waarde

By | 24 juni 2021

Het meest storende aan zo’n EK vind ik al dat hoogdravende geleuter eromheen. Ik ben al niet zo’n fervent kijker van voetbalwedstrijden op televisie, maar al die voor-, tussen- en nabeschouwingen kunnen me helemaal gestolen worden. Al dat overgeanalyseer werkt afstotend. Naast al die vreselijke virologenpraat en hele en halve politieke onwaarheden krijgt het geteisterde volk nóg meer deskundigheid voor de kiezen. Van zoveel betweterigheid en betutteling krijgt elke voetballiefhebber spontaan huiduitslag. Kan het niet een onsje minder?

In het territorium van de wijkraden in Apeldoorn-West kende het afgelopen weekend een stormachtig begin. Bomen werden ontworteld. Stammen knapten als luciferhoutjes af. De orkaanachtige wind blies ruiten uit de sponningen. Echte supporters konden de aan hun woningen bevestigde oranje vlaggetjes vijf kilometer verder terugvinden. Wie naast een omgewaaide boom als toegift ook nog eens die bijna wetenschappelijk aandoende prietpraat over elk willekeurig EK-duel op z’n dak krijgt, kan inderdaad beter professionele hulp zoeken.

Ik wil niet zover gaan die zorgelijke ontwikkeling exclusief toe te schrijven aan de wildgroei van het aantal vrouwelijke voetbalanalisten. Ik zou niet durven. Hartstikke leuk toch dat veel dames zich geroepen voelen om uitleg te geven over de omwentelingen van een bal. Ik vraag me alleen af of het niet een beetje té veel van het goede wordt. Té veel van hetzelfde ook. Nee, ik zal niet zeggen dat ze niets te zeggen hebben. In tegendeel zelfs. Voor nikszeggende dames praten ze juist veel te veel. Ik weet niet eens hoe ze allemaal heten, maar de dames weten alles van doordekken, knijpen en penetreren tot diep in het strafschopgebied van de tegenstander. Ze laten geen gelegenheid onbenut om de domme kijkers thuis in te wrijven hoeveel kennis zij hebben van het spelletje. Zelfs Ziggo-coryfee Jan van Halst zou het de dames niet verbeteren.

De hoofdredactrice van een gerenommeerd vrouwentijdschrift, tegenwoordig moet zo iemand hoofdredacteur genoemd worden, trok via Twitter fel van leer dat Johan Derksen en Rene van der Gijp het aandurfden de deskundigheid van de vrouwelijke NOS-deskundigen in twijfel te trekken. Dat Johan Derksen volgens de mevrouw in kwestie niet met de tijd is meegaan, was wel een gericht schot voor de boeg. Erg manonvriendelijk. Onder de gordel. Iedereen mag van Derksen vinden wat zij of hij zelf wil. Als het omgekeerd is en Johan weer eens een mislukte grap maakt, dan staat het hele land in brand. Maar wat je ook van hem vindt, helemaal ongelijk heeft Johan niet.

In Studio Europa mogen Leonne Stentler en Mandy van den Berg tijdens het EK aanschuiven naast grootheden als Marco van Basten, Wesley Sneijder, Rafael van der Vaart en Guus Meeuwis. Ze zitten daar enkel omdat ze vrouw zijn. Ze nemen ongetwijfeld liever iemand van het eigen geslacht in de mandekking dan de voetballers die ze vakkundig ontleden. Misschien zijn ze wel als jongetje geboren. Wie weet. Ik weet het niet. Ik wil het ook helemaal niet weten. In het kader van de gelijkheid, hè. Zo hoort het tegenwoordig. Stereotype beeldvulling anno 2021. In het voordeel van deze twee NOS-experts spreekt dat ze vroeger zelf gevoetbald schijnen te hebben. Voor met de tijd meegaande lezeressen van vrouwenbladen die het niet weten, Van Basten, Sneijder en Van der Vaart konden ook alleraardigst ballen.

De buitenlandse zenders, op wie de Nederlandse voetballiefhebber tijdens dit EK beter kan afstemmen, hebben ook wel een aantal van dat soort knapen in de aanbieding. Bij de ARD in Duitsland zit Bastian Schweinsteiger, bij het ZDF de grote Per Mertesacker. De BBC doet het al jaren met Garry Lineker en Alan Shearer. Het is toch niet vreemd dat zulke mannen bij voetballiefhebbers veel meer tot de verbeelding spreken dan de ongetwijfeld zeer deskundige dames van de NOS? Zelfs al komt er geen zinnig woord uit, wanneer een levende legende als Bassie of Bastie iets zegt, luister ik alleen al vanwege hun voetbalverleden aandachtiger dan naar wat mij volslagen onbekende vrouwen te melden hebben. Wat is daar vrouwonvriendelijk aan?

Op de dames Statler en Waldorf van de NOS valt weinig aan te merken. Welbespraakt. Vriendelijk. Ter zake kundig. Wat wil de kijker nou nog meer? Desondanks moeten we zeker niet uitsluiten dat er in ons kleine landje vrouwen zijn die nóg meer van voetballen afweten. In Studio Europa zal echter nooit eens een vrouw van 140 kilo naast het illustere duo Van Hooijdonk-Affelay plaatsnemen. Of een vriendelijke dame van Aziatische afkomst. Of eentje met afzichtelijk groen geverfd haar. Terwijl rotte tanden, een storend splaakgeblek, een grote neus of het ontbreken van een stempel in een coronapaspoort ongetwijfeld ook meewegen in de mate van geschiktheid.

Maar ondertussen wel eindeloos kwaken over eerlijke kansen en gelijke rechten. Rot alsjeblieft op, hou lekker jezelf voor de gek. Is het stelselmatig uitsluiten van andere vrouwen op grond van uiterlijke kenmerken ook niet vreselijk vrouwonvriendelijk? Of discriminerend? Seksistisch misschien wel. Waar zijn Gommers, Van Dissel, Oosterhaus en mevrouw Koopmans als ze nodig zijn? Is het geen regelrechte schande dat er geen RIVM-deskundige de gevaren van de Oranjekoorts toelicht? Dat is toch zeker niet meer van deze tijd. Zoals je er ook vraagtekens bij kunt zetten dat er geen eskimo’s in de studio zitten. Het Inuit-volk wordt ook met uitsterven bedreigd. Moet daar geen statement tegen worden gemaakt?

Op echt schokkende uitspraken vallen de meeste tafelgasten (m/v) in voetbalpraatprogramma’s op tv sowieso al nauwelijks te betrappen. Het kost nogal wat moeite om de kostbare zendtijd tussen de reclamebokken door verantwoord te vullen. Het wordt de tv-kijkende voetballiefhebber wel heel erg makkelijk gemaakt om in de rust of na afloop van een wedstrijd een drankje in te schenken, de aardappels af te gieten of een sigaretje op te steken. Voor een riante vergoeding – want de deskundigen (m/v) zitten daar niet voor niets – beperken veel voetbalanalisten zich tot papagaaien, het geven van inhoudsloze tactische bespiegelingen of het intrappen van open deuren. Als iemand zo nodig voor een riante onkostenvergoeding aan zo’n tafel gaat zitten, dan mag de kijker toch op z’n minst verwachten dat zo’n bijgoochem wat te melden heeft.

Alhoewel, over die waanzinnige ontknoping in Groep F valt eigenlijk met geen zinnig woord iets te zeggen. Over hoe de Fransen, Duitsers, Portugezen en Hongaren in de poule des doods tot het bittere einde streden om te overleven, kunnen we wel blijven nabeschouwen. Over zoveel dramatiek raakt de ware liefhebber niet gauw over uitgepraat. Met zijn omschrijving van ein verrückter Fussballabend vatte die ZDF-commentator het treffend in drie woorden samen. Die euforie van de professionele kenners over het Nederlands elftal, begrijp ik daarentegen weer niet zo. Mankeert er soms iets aan mijn ogen? Is die hosanna-stemming niet ietwat overtrokken na die drie Oranje-zeges tegen Oekraïne, Oostenrijk en Noord-Macedonië? Of is zoiets typisch Nederlands? En dan zondag in de achtste finales gewoon uitgeschakeld worden door Tsjechië. Het kan maar zo. Ik sluit niets uit.

Gelukkig maar dat we in elk geval Rafael van der Vaart nog hebben. Van der Vaart is één van de weinige voetbalanalisten die van zijn hart geen moordkuil maakt en gewoon zegt wat hij denkt. Een verademing. Geen toneelspeler. Spontaan. Geestelijk onafhankelijk. Het is toch zeker om je te bescheuren hoe de 109-voudige Oranje-international, nota bene zoon van een Spaanse moeder, ineens bijna heel Spanje over zich heen kreeg omdat hij het eindeloze gebrei van La Roja tijdens de eerste twee EK-duels nogal slaapverwekkend noemde. Van wat Rafael zei was geen woord gelogen. Maar de waarheid mag tegenwoordig niet meer gezegd worden, zo blijkt maar weer. Lange tenen zijn duidelijk niet alleen aan miskende Nederlanders en medelanders voorbehouden.

Maar zeg mij eens of er in Spanje ook maar één iemand wakker zou hebben gelegen wanneer een van de vrouwelijke NOS-kanonnen een poging had ondernomen om die piepende Spanjaarden tot in het diepst van hun ziel te kwetsen? Quien? Quienes son? Pas wanneer door een gepeperde uitspraak van één van de dames de diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Spanje ooit op scherp komen te staan, bestaat een kansje dat de ze voor vol worden aangezien. Eerder zal dat niet gebeuren, vrees ik. Ik gun iedereen een leuke schnabbel, maar ik denk eerlijk gezegd niet dat ik dit heugelijke feit nog bij leven en welzijn ga meemaken.

© RK

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *