Achter de bal aan (95/2): Hamburg
Zondag 16 juni 2024
Eindelijk is het dan zover: de start van de EURO2024. Ik heb er lang naar uitgekeken. De ene dag sta je langs de lijn in Borculo bij een nacompetitiepotje van Eerbeekse Boys, een etmaal later maak ik in Hamburg mee hoe het Volksparkstadion 36 jaar na dato weer van Oranje wordt. Van mini-Oranjegekte in het amateurvoetbal naar het grote, échte werk blijkt slechts een kleine stap
Omdat de afstand van Apeldoorn naar Hamburg te overbruggen valt, heb ik met m’n reisgenoten besloten er een dagje uit van te maken. Op en neer naar Noord-Duitsland dus. Zonder ergens in de buurt te overnachten, zoals talrijke andere Oranjesupporters wél doen. Als je op pad gaat met de clubfotograaf van Go Ahead Eagles en de perschef van Dynamo, weet je van tevoren al dat het een gezellig uitstapje wordt. Even na zessen gaan we op pad. De aftrap van Oranje’s openingswedstrijd op het EK tegen Polen staat gepland om 15.00 uur. Tijd genoeg dus om tijdig op onze bestemming te arriveren.
Tijdens de eindronde van dit EK hebben de Duitsers de grenscontroles opnieuw ingevoerd. Al die honderdduizenden potentiële hooligans die de komende weken op EK-bezoek gaan in de Bondsrepubliek moeten het ontgelden. Een maatregel voor de bühne. Goedkoop scoren. Blijkbaar gaat van niets in onze door oorlogen en terreur verziekte wereld meer dreiging uit dan van die wilde hordes voetbalsupporters die Duitsland binnenvallen…
Bij de A1/A30 bij De Lutte levert de ochtendvoorstelling geen onnodig oponthoud op. Douanepersoneel en politie staat er meer dan genoeg wanneer we kort na zevenen Duitsland binnenrijden. In tegenstelling tot talloze andere Nederlanders die dezelfde kant opgaan, blijft het ons bespaard dat overijverige grenswachten de auto binnenstebuiten keren. Gewoonweg een kwestie van geen oranje kleding dragen en kazen en wortels pas na het bereiken van de plek van bestemming op het hoofd zetten. Vreemd genoeg pikt de politie juist dát soort types er altijd uit. Terwijl al die Oranjeclowns toch juist niét degenen zijn die in het geval van trammelant het voortouw nemen.
Dat vrachtverkeer op zondagen anno 2024 nog altijd geweerd wordt van de Autobahn bespoedigt de reis ten zeerste. Zo’n drieënhalf uur na vertrek uit Apeldoorn zijn we al door de Elbtunnel heen en rijdt Erik in Stellingen langs het Volkspark. Zoals verwacht levert het zoeken naar een parkeerplaats daar meer problemen op. Als gevolg van het ontmoedigingsbeleid van de organisatie om met de auto te komen zijn plaatsen waar de fans hun heilige koe kunnen stallen afgesloten. Zo ook het plekje aan de Farhornweg, waar ik al sinds jaar en dag parkeer wanneer ik eens in Hamburg een wedstrijdje bijwoon. Bij de nabijgelegen Trabrennbahn Bahrenfeld hetzelfde liedje. Overal geldt vandaag een parkeerverbod.
De toernooiorganisatie en de Duitse overheid hebben bewust voor deze strategie gekozen. In al hun betuttelingszin willen zij EK-bezoekers stimuleren om van het openbaar vervoer gebruik te maken. Op deze manier dragen al die vervuilende voetbalfans een steentje bij aan het redden van de planeet. Scheelt weer enorme hoeveelheden CO2-uitstoot. Echt, ze draaien volledig door met hun klimaatgedram. Is het bovendien niet een beetje de wereld op z’n kop dat uitgerekend zo’n verachtelijk clubje als de UEFA argeloze bezoekers van voetbalwedstrijden op hun maatschappelijke verantwoordelijkheden wil wijzen? Maar ja, dat soort patjepeeërs staat boven de wet. Uiteraard laten zij zichzelf wel door hun privéchauffeurs in riante bolides pal voor de VIP-ingang van het stadion afzetten. Zoiets spreekt voor zich.
Het is daarom wel handig wanneer je de weg ergens weet. Een gedegen reisvoorbereiding bespaart veel gezoek, tijd en irritatie. Voor 11.00 uur staat Eriks auto keurig ingeparkeerd voor Stadion Hoheluft, gelegen in Eppendorf, op minder dan zeven kilometer afstand van het Volksparkstadion. Tijdens mijn ‘Tienertour’ van afgelopen zomer zat ik toevallig in de thuishaven van het roemruchte SC Victoria op de tribune bij de Regionalliga-derby tussen Teutonia Ottensen en HSV o23. Destijds was er rondom het stadionnetje ook al volop parkruimte. Vandaag vinden we er eveneens een vrij plekje.
Vanaf Stadion Hoheluft reizen we per bus en S-Bahn naar het stadion. Exact zoals de organisatie het voor ogen heeft. Met hun Fan Pass die alle bezitters van een digitaal wedstrijdkaartje kunnen downloaden van de officiële UEFA EURO 2024-app mogen tickethouders 36 uur lang ongelimiteerd gebruik maken van openbaar vervoersmiddelen in de speelsteden. Op zich een prima idee. Al zitten er in de praktijk wel haken en ogen aan, zoals bij de aan- en afvoer naar de HSV-Arena zal blijken.
Omdat ons nog bijna vier uur rest tot aan de aftrap, besluiten we eerst maar een kijkje te gaan nemen op de Reeperbahn. Een korte tussenstop op de meest zondige mijl van Duitsland, zoals de wereldberoemde rosse buurt in de volksmond bekend staat, hoort er bij elk bezoek aan Hamburg nou eenmaal bij. Bij ons in het dorp kennen we geen vertier van zulk soort.
Helaas komt er weinig terecht van het geplande hapje en drankje voorafgaand aan de wedstrijd. Bij het verlaten van het metrostation blijkt de Reeperbahn compleet van de buitenwereld afgesloten. Overvalbusjes van de politie blokkeren de straat. Van de in vol gevechtstenue gehesen agenten krijgen we te horen dat de straat gesperrt is. Niemand mag er door. We mogen zelfs het metrostation niet meer in waar we luttele minuten eerder uitkwamen. Ons wordt gesommeerd te voet naar de halte Köningsstrasse te gaan, zo’n tien minuten lopen. Danke. Bitte. Waarom zou je in vredesnaam makkelijk doen als het evengoed moeilijk kan?
Pas wanneer ik een uur later veilig en droog in het stadion zit, wordt het hoe en waarom van al het machtsvertoon me duidelijk. In een appje vanaf het thuisfront krijg ik de vraag of ik nog iets heb meegekregen van een schietpartij. Een of andere mafklapper heeft naar verluidt met een bijl lopen zwaaien en is op grond daarvan vakkundig kalt gestellt door de Polizei. Het incident had helemaal niets met de voetbalwedstrijd te maken. Gelukkig hadden wij al voorhand besloten om al het meegebrachte wapentuig en molotovcocktails in de auto te laten liggen. Dan zijn we ook niemand tot last…
Ik kan de eenheden uitgerukt veiligheidspersoneel zonder te overdrijven indrukwekkend noemen. Het mag wat kosten. Zelfs snelwegblokkades van klimaathooligans kennen niet de luxe van zóveel bewakingspersoneel. Alle registers zijn opengetrokken. Bij EURO2024 wordt duidelijk niet gekeken naar een agentje of beveiliger meer of minder.
Qua aantallen supporters zijn de Nederlanders duidelijk in de meerderheid. Dat verbaast me eerlijk gezegd wel . Twee jaar geleden bij de Nations League-wedstrijd in Rotterdam, zaten er bijna evenveel Polen als Oranjefans in de Kuip. Eerder op de dag hebben naar verluidt 40.000 meelopers meegelopen aan de zoveelste Oranjemars. Erbij zijn is het motto van hele volksstammen. Dat ze geen kaartje hebben voor de wedstrijd interesseert ze weinig. Je moet het er maar voor overhebben om helemaal naar Hamburg te komen en ergens op een plein bewegende beelden op een groot scherm te gaan bekijken. Proost!
Ik bekijk de wedstrijd voor 30 euro met mijn Fans First-ticket vanaf de eerste rang. Ik zit vlak achter de goal. Op Rij 11. Een geweldige plek. Aan ouderwets papieren entreebewijzen doen ze op dit EK niet meer. De digitale tickets worden met bluetooth in de speciale EURO2024 ticket-app geactiveerd. De toegang tot het stadion verloopt zonder haperingen. Naarmate de aftrap nadert kleurt de hele zijde van het stadion waar ik zit steeds meer oranje.
Provisorische ‘studio’s’ van talrijke omroepmaatschappijen zijn ingericht schuin achter mijn zitplaats. Rafael van der Vaart en Pierre van Hooijdonck zitten er voor het commentaar namens onze staatsomroep. Helaas heeft de NOS mijn grote idool Professor Doctor Stentler thuisgelaten. Ik was graag met de uitvindster van het voetbalspelletje op de foto gegaan. Een selfie met Leonne zou mijn dag helemaal compleet hebben gemaakt. Helaas. Wie weet, krijg ik komende week in Leipzig of Berlijn nog de gelegenheid om deze ultieme wens in vervulling te laten gaan.
Bij normale interlands houd ik me het liefst afzijdig van alle feestvarkens in het oranje. Wat dat betreft val ik behoorlijk van m’n geloof. Vandaag doe ik lekker mee. Het EK van 1988 herleeft. Evenals bij dat legendarische toernooi 36 jaar geleden waarop het Nederlands elftal z’n enige grote internationale triomf vierde. Het is best wel een aparte gewaarwording dat ik er toen ook al alle wedstrijden live bij ben geweest, terwijl een groot aantal van alle Oranjefanaten om me heen destijds waarschijnlijk nog niet eens geboren was. Zij kennen Marco van Basten en Ruud Gullit alleen van horen zeggen en oude tv-fragmenten. Ze hebben de EK-helden van 1988 nooit in levenden lijve zien voetballen.
Het Volksparkstadion wordt weer van Oranje! Ouderwets schreeuwen en zingen. Wie niet springt, die is een Pool! De angst dat ik m’n stem kwijtraak, blijkt ongegrond. Het zou wat zijn zeg, wanneer er geen geluid meer uitkomt als ik maandagavond als ‘deskundige’ bij FC Apeldoorn moet aanschuiven. Ik moet er niet aan denken dat ik evenveel gebakken lucht produceer als onze ongekroonde kroonprinses van het analistengilde.
Het is maar goed dat ‘we’ Woutje hebben. Dankzij Oranje’s supersub gaat het Oranjelegioen niet met een katterig gevoel weer naar huis. Het is alleen niet te hopen dat Koeman het gouden doelpunt van Wout vrijdagavond gaat belonen met een basisplaats in Leipzig. Tegen Frankrijk heb je niet zo veel aan Weghorst, vrees ik. Voor het geval ze enige kijk op voetbal heeft, zal la Stentler dat de domme kijkers thuis de komende dagen ongetwijfeld inpeperen.
Bij het leegstromen van de arena wordt duidelijk dat er wel wat schoonheidsfoutjes kleven aan het plan om al het publiek met publieke transportmiddelen aan- en af te voeren. Het is altijd wel handig wanneer omliggende stations de stroom vertrekkende stadionbezoekers kunnen verwerken. Op Bahnhof Stellingen lukt dat slechts moeizaam. De aftocht van duizenden Nederlanders en Polen verloopt alles behalve soepel. Slechts stapvoets kan een enorme mensenmassa na afloop het treinstation bereiken. Waar is de aloude Deutsche Gründlichkeit gebleven? Waardeloos geregeld. On-Duits. Het is maar goed dat het nog licht is. Ik moet er toch niet aan denken om hier ’s avonds in het donker te lopen. Dan zie je geen hand voor ogen.
Allerlei hotemetoten hebben tegenwoordig altijd de mond vol over veiligheid. Nou, die laat in dit geval duidelijk nogal het een en ander te wensen over. Er hoeft hier maar een of andere gek met een hakbijl om zich heen te zwaaien, dan gebeuren er ongelukken. Dan kunnen al die mensen geen kant op, kan er paniek uitbreken en is de kans niet ondenkbeeldig dat degenen die niet aan stukjes gehakt worden elkaar in de chaos onder de voet lopen. Nee, daar is niet zo goed over nagedacht door de knappe koppen op de afdelingen logistiek van de UEFA en de betrokken Duitse overheidsinstanties.
Eenmaal op het overvolle perron aanbeland, hoeven we gelukkig niet lang te wachten op een trein richting stadscentrum. Wanneer er een treinstel van de S3 binnenrijdt, wurmen we ons met vereende krachten naar binnen. Comfortabel is anders. Iedereen die een plekje vindt, staat als sardientjes in een blik samengeperst. Wanneer de deuren sluiten en de Zug in beweging komt, stijgen de temperaturen. Een sauna is er niets bij. Open ramen of een airco was geen overbodige luxe geweest. Jeetje, wát warm!
Het is in meerdere opzichten een opluchting dat we slechts enkele minuten aan de hittegolf worden blootgesteld. Op het volgende station kunnen we alweer aussteigen, Altona. Daar stappen we over op lijn S5 naar station Dammtor. Een kwartiertje later zet bus 5 ons af voor de ingang van Stadion Hoheluft. Eriks auto staat er nog. Eerst even de tank volgooien, dan achteraan sluiten in de alhaast gebruikelijke file voor de Elbtunnel, und ab geht’s wieder in die Heimat.
Vrijdag de volgende wedstrijd van Oranje in Leipzig. Donderdag vertrekken we al richting Oost-Duitsland. Dan gaat het feest verder.