Achter de bal aan (37): Leipzig
3 augustus 2017
Gewend aan de dominantie uit München zullen weinig voetballiefhebbers zich bewust zijn dat de bakermat van het Duitse voetbal eigenlijk in het oosten ligt. De eerste landskampioen komt niet uit Beieren of het Ruhrgebied, maar uit Sachsen. Het is alweer een tijdje geleden, maar in 1903 heet de Deutsche Meister toch echt VfB Leipzig. Anno 2017 vechten opvolger ‘Lok’ en Chemie met hun traditie ter plaatse tegen de onstuitbare opmars van het bedrijfselftal van een wereldleider op het gebied van energydrinks. Een ongelijke strijd.
Eerst een ritje vanuit Chemnitz om er te komen. Van C naar L, afgaande op de kentekens van beide steden. CL. De initialen van de Champions League. Rasenball Sport, de komeet van het afgelopen Bundesligajaar debuteert eerdaags in het protserige prijzenfestival. Die Roten Bullen staan in de startblokken om Europa´s eliteclubs op de horens te nemen. Zo lopen toekomst, heden en verleden in Leipzig overal dwars door elkaar. Ik waag me namelijk niet aan de Red Bull, maar maak een sentimental journey naar Probstheida. Naar het Bruno-Plache-Stadion. Naar de 1.FC Lokomotive, Lok in de volksmond. In 1987 verliezend finalist in de eindstrijd van de Europa Cup 2 tegen Ajax. De nazaten van de eerste kampioen van Duitsland. Tegenwoordig vooral strijdend om de heerschappij ter plaatse en de gunst van het volk.
À propos het volk. Wir sind das Volk. Uitgerekend hier beleeft het DDR-regime in 1989 het begin van het einde. In 1989 lopen de Leipzigers voorop om het verlangen naar democratie en vrijheid in hun deel van Duitsland kracht bij te zetten. De protesten monden uit in de val van de SED en de Muur. Niet ver van de Nikolaikirche, een epicentrum uit die woelige tijd, houdt das Runde Eck de herinneringen levend. Opdat niemand vergeet wat het Oost-Duitse volk 54 jaar lang heeft moeten doormaken is in het voormalige Leipziger Stasi-hoofdkwartier een indringende tentoonstelling ingericht over wat de mensen onder socialistisch bewind hebben moeten doorstaan.
Een vijftal uren later ervaar ik hoe de praktijken van de Staatssicherheit zelfs 28 jaar na dato nog niet geheel uit het dagelijks leven zijn verdwenen. Als ik im Bruno, het openluchtmuseum dat al sinds 1922 dienst doet als thuishaven van eerst VfB en later Lok, wat plaatjes schiet, komt er een knaapje in een wit T-shirt op me af. Hij en zijn Ultra-vrienden stellen niet op prijs dat ik foto’s maak waar zij mogelijk opstaan. Of ik dat maar eventjes goed in de oren wil knopen, krijg ik op vriendelijke maar tegelijkertijd dreigende toon ingefluisterd.
Duidelijk is meteen dat in Probstheide een ander slag publiek komt dan bij de thuiswedstrijden van de lokale energiedrankgigant in het voormalige Zentralstadion. 3600 komen deze donderdagavond af op de topper in de Regionalliga Nordost, voor zover na een speeldag al sprake van een topper kan zijn, tegen de Sportfreunde uit Babelsberg. Het rauwe van de straat. Fussball Pur zoals ze zelf aangeven. Puur voetbal. Voetbal zoals voetbal hoort te zijn. Niet verpest door snelle marketingjongens of compleet van de pot gerukte oliesjeiks die achteloos 222 miljoen euro aftikken voor een Braziliaanse pingelkont.
Im Bruno tref ik nog het ‘echte’ volk. Door belangeloze inspanningen van vrijwilligers kan de club juist vanavond weer publiek toelaten op de enigszins in verval geraakte onoverdekte staantribune op de Gegenrade. De Ultras, een aanzienlijk groep, hebben zich hun eigen comfortzone geschapen achter de goal. Maar ongeacht waar ze staan of zitten, ieder geniet van het eendrachtige samenzijn. Om met een ‘emmer’ schuimend gerstenat of zo’n heerlijke vette braadworst tussen de knuisten geklemd hun Lok an zu peitschen. Zelfs al doet het voetbal pijn aan de ogen, zoals vanavond het geval is. Zij staan als een man achter hun club. Want zij sind das Volk…
Aansluitend op de bloedeloze 0-0 volgt op het Centraal Station een ontnuchterende ontmoeting met de crème de la crème van de Leipziger samenleving. Bij de ingang hebben zich de kleinkinderen van Christiane F verzameld. Punks en junks. Op de tramperrons hangen allerlei vage types van Arabische en Afrikaanse afkomst rond. Zonder uitzondering jonge kerels. Ze schreeuwen of tegen elkaar. Of ze gaan tekeer tegen hun Iphone. Niet zo vreemd dat veel Duitsers zich niet meer veilig voelen op straat en een alternatief zoeken voor hun land.