Vandaag 3 jaar geleden
Als afsluiting van een onvergetelijk vierdaags verblijf in Tallinn beleef ik een enerverend avondje in de kolkende A. le Coq arena.
Voorafgaand aan de WK-kwalificatiekraker keer ik in het gezelschap van erkend globetrotter Erik Pasman terug naar de Koude Oorlog. Een episode in de wereldgeschiedenis die in de hoofdstad van Estland nooit ver weg is. Anno 2013 kan iedereen zich vrijelijk bewegen door Tallinn. Tot aan de Estse onafhankelijkheid is dat allerminst vanzelfsprekend, zo leren we in het KGB muuseum (op z’n Ests met dubbel u) op de 23e verdieping van hotell (op z’n Ests met dubbel l) Viru.
Tussen 1972 en 1991 houdt de Sovjet-geheime dienst alles en iedereen nauwlettend in de gaten die het immense hotel betreedt. Op de bovenste etage bewaken de geheim agenten in die periode de ‘staatsveiligheid’. Dit gaat gepaard met een hoog James Bond-gehalte. Met dat verschil dat het in de voormalige Unie van Socialistische Sovjet Republieken niet om een spannende film gaat, het gebeurt echt! Met geheime microfoontjes en provisorische camera’s. Achterdocht is aan de orde van de dag. Niets blijft onopgemerkt. Iedereen wordt beschouwd als een potentiële vijand van de staat.
Op elke verdieping van het hotel moeten oude dametjes alle verdachte bewegingen van de buitenlandse gasten noteren. Van al deze staatsgevaarlijke activiteiten moeten zij verslag uitbrengen aan de agenten in de voor niemand toegankelijke commandopost op 23 hoog. De zend- en opname-apparatuur is tegenwoordig voor iedereen te aanschouwen. Grote kasten met knoppen, lampjes en snoeren. De KGB laat het spionagetuig achter wanneer de agenten in de aanloop naar de Estse onafhankelijkheid hals over kop een veilig heenkomen moeten zoeken over de Russische grens. “They were all paranoia in those days”, brengt onze gids de waanzin uit die donkere periode uit de Estse historie treffend onder woorden
Nederlandse sportjournalisten die Louis van Gaal het syndroom van Kraepelin durven aanpraten, zouden van de toenmalige bondsoach ongetwijfeld een enkele reis Siberië mogen krijgen. Volgens aloud Sovjet-gebruik. Evenals de Rode partijbonzen vroeger duldt ook Van Gaal geen tegenspraak. Dat het Nederlands elftal in de A. le Coq arena ontsnapt aan een blamage, valt Louis uiteraard niet aan te rekenen. In Van Gaals belevingswereld treffen daaraan ongetwijfeld zijn vrienden van de media en andere subversieve elementen de blaam. Je moet tenslotte iemand de schuld geven, niet soms? Maar ja, wie een elftal met De Vrij, Martins Indi, Willems, Schaars en Lens het veld instuurt, moet niet gek opkijken dat het niet eens een stelletje taaie Esten onder de duim kan houden.
Het is maar goed dat Robin van Persie in blessuretijd vanaf elf meter de 2-2 binnenschiet, anders zou de Koude Oorlog in Tallinn waarschijnlijk weer in volle hevigheid zijn losgebarsten…
6 september 2013 Estland – Nederland
I was there…