De nieuwe trainer van het Franse Olympique Lyonnais noemde journalisten in het verleden met zekere regelmaat papagaaien. De man die vorig jaar een van de belangrijkste gegadigden was om Ronald Koeman op te volgen als bondscoach spreekt ook al zijn hele carrière over momentopnames. Of het Nederlands elftal onder Peter Bosz verder was gekomen op dan de achtste finales, zullen we nooit weten. Terugblikkend op een in de meeste opzichten tegenvallend EK voetbal durf ik wel te stellen dat de EURO2020 in 2021 een toernooi was geheel in de geest van Peter Bosz: een toernooi van een hoog papagaai-gehalte met veel momentopnames.
Het lijkt inmiddels alweer een kleine eeuwigheid geleden dat de Tsjechen, die volgens veel deskundigen geen deuk in een pakje boter kunnen schoppen, de leeuw in de Puskas Arena in z’n hempie lieten staan. Voor Oranjes achtste finaleduel in Budapest kraaiden papagaaien met name over omstreden Hongaarse wetten en het besmettingsrisico van de 60.000 toeschouwers in het stadion en al die Nederlanders op dat berengezellige supportersplein. Inmiddels moet toch wel een keertje bekend zijn in hoeverre die 8000 vooraf geteste Oranjefans bijdragen aan de explosie van de coronacijfers in eigen land. En wat hebben die duizenden Max Verstappen-fans mee naar huis gebracht van de GP van Oostenrijk? Waar blijven de gespecificeerde cijfers van het RIVM?
Zo snel als het weer kan omslaan, zo snel slaan voetbal-gerelateerde stemmingen en peilingen ook vaak om. Direct na die rode kaart van Mathijs de Ligt gingen alle Hongaarse homo’s en lebo’s weer even snel de kast in als ze eruit waren gehaald. Enkel de scalp van Frank de Boer deed vanaf dat moment nog ter zake. Ik ben bang dat Nederlanders en medelanders die er niet nadrukkelijk naar op zoek gaan voortaan verstoken blijven van de lotgevallen van de door haar premier onderdrukte Hongaarse lhtbi-gemeenschap. Maar geen nood, al die overbezorgde Nederlandse politici, mediavertegenwoordigers en professionele aandachtstrekkers hebben ondertussen al lang weer andere slachtoffers op het oog waarmee zij zelf de sier kunnen maken.
Consequent is anders. Tussen ‘Knuffelfactor 10’, zoals het AD ‘de bonte mix van karakters en typetjes met wie de fans zich kunnen identificeren’ omschreef na de Nederlandse openingszege op Oekraïne, en ‘een volledig geflopt EK’ zaten in diezelfde krant minder dan twee weken. Op 15 juni heette het nog: ‘Dit Oranje overspoelt het land met een golf van vrolijkheid’… Je kunt het je nauwelijks meer voorstellen. Inmiddels mogen Nederlanders en medelanders zich alweer bijna gaan opmaken voor de vierde coronagolf en de volgende lockdown, als ik tenminste ’s lands meest geciteerde helderziende mevrouw Koopmans mag geloven..
Juist ja, momentopnames. Je zag het na de halve finale Engeland – Denemarken ook. Geen enkele deskundige of analist maakte na afloop één woord vuil aan de geaardheid van de Nederlandse scheidsrechter. Wél uitte menig rechtgeaard voetbalfan terecht z’n bedenkingen over het gemak waarmee de bal na de duikeling van Sterling in de tweede helft van de verlenging ten faveure van de Engelsen op de strafschopstip belandde. Zo kan ik tijdens dit EK tenminste toch één moment onder de noemer uiterst discutabel rangschikken dat géén VAR-momentje werd. Als de VAR op bepalende momenten niet mag ingrijpen, kan zo’n videoref dan niet beter in quarantaine? En als de VAR van dienst al niets mag doen, wat voeren in vredesnaam een assistent-VAR en een tweede assistent-VAR dan uit?
Uit voetballend oogpunt gezien blijft het EK voetbal van 2021 zeker niet in de herinnering voortleven als één van de meest gedenkwaardige EK’s uit de historie. Persoonlijk vond ik enkel de avonden van de ontknoping in de ‘Poule des doods’ en de achtste finales Spanje – Kroatië en Frankrijk – Zwitserland de moeite van het uitzitten waard. Is twee avonden op het puntje van de stoel niet erg mager? Ik heb de afgelopen twee weken meer genoten van de Tour de France. Matthieu van der Poel in het geel. De kannibalistische trekjes van een pas 22-jarige Sloveense superster. De wonderbaarlijke wederopstanding van sprintkanon Cavendish. Alleskunner Van Aert die huishoudt op de Mont Ventoux. Bauke Mollema’s indrukwekkende solo naar etappewinst. Aan zulke topprestaties kunnen de bespiegelingen van Leonne Stentler bij lange na niet tippen.
Goed dan, die Ito’s hebben het leuk gedaan op het EK. Met voor hun doen aanvallend voetbal. Een dik verdiende toernooiwinnaar. Maar daar houdt het voor mij ook mee op. Als ik ergens geen fan van ben, is het wel van Italianen. Overdrijven tot kunst verheffen. Commedia dell’arte. Aanstellers. Als tv-commentatoren al opgewonden raken van het spontane lachebekje Chiellini, één van de grootste anti-voetballers van na de Tweede Wereldoorlog, dan is er wel iets goed mis. Maar daarmee zal ik de arme bambini di mama wel tekort te doen. Alleen van Hongaren mag dezer dagen openlijk gezegd worden dat ze racistisch en homofoob zijn. Volgens het deugvolk, dat bepaalt wie deugt en wie niet, deugt dat hele volk niet. Dus ja, dan mag niemand dat in twijfel trekken.
Hoe heel Engeland in opperste extase raakte van de eerste finaleplaats van The Three Lions in 55 jaar, is nochtans ongekend. Het zal de coronacijfers de komende weken ongetwijfeld tot schrikbarende hoogten verder doen stijgen. Het valt niet te stoppen. Het voetbalvirus blijkt véél besmettelijker dan wat dan ook. Ik had het de Engelsen wel gegund. Helaas, op het moment suprême kreeg de Engelse Frank de Boer de rekening gepresenteerd voor zijn schijterige spelopvattingen. Tot aan de finale was Gareth Southgate de ongekroonde King. Winnende coaches hebben altijd gelijk, zo heet het dan. Wie alleen maar kiest voor zekerheid, alle risico’s uitbant en z’n meest creatieve spelers nauwelijks speeltijd gunt, gaat vroeg of laat vanzelf een keer op z’n bek. Een behoudende trainer die Markus Rashford niet opstelt, doet niet alleen de liefhebbers op de tribune en voor de buis tekort. Zouden nou veel stadionbezoekers een peperduur kaartje kopen om zo’n Harry Maguire dieptepasses te zien geven die zelden of nooit een medespeler bereiken?
Het negatieve sentiment dat na de uitschakeling van het Nederlands elftal bij ons heerst loog er ook niet om. Dankzij Frank de Boer druipt het chagrijn er bij die 17 miljoen andere bondscoaches, annex virologen en criminologen vanaf sinds die vermaledijde zondag in Budapest. Alsof Frank de Boer zelf op die Tsjechische doelman afging en Oranjes grootste kans om zeep hielp. Alsof Frank de Boer in hoogst eigen persoon met een domme rode kaart zijn team benadeelde. Frank de Boer krijgt eerdaags vast en zeker ook wel in de schoenen geschoven dat politici, vakantiegangers en feestvierders alle ruimte krijgen om die gevaarlijke deltavariant over stad en land te verspreiden. Daar moet Frank dan ongetwijfeld ook zijn excuses voor aanbieden aan Diederik Gommers.
Het huwelijk tussen de KNVB en Frank de Boer is inderdaad niet het meest gelukkige geweest. Dat is een feit. Een understatement. Kwestie van beschikbaarheid, hè. Veel andere keuzes had de keuzecommissie in Zeist niet op het moment dat Ronald Koeman in de trein naar Barcelona stapte. Droomkandidaat Peter Bosz was niet beschikbaar. Die kreeg een half jaar te laat zijn ontslag bij Bayer Leverkusen. En aan Peter Hyballa, Dirk Kuyt of Clarence Seedorf had niemand gedacht… Het staat buiten kijf dat er veel op De Boers doen en laten aan te merken valt, het is evenzeer een gegeven dat elke bondscoach zo goed is als de spelers met wie hij werkt. Het waren toch in de eerste plaats de spelers die het lieten afweten. Zij hebben gefaald. De grote sterren gaven niet thuis op hét moment waarop het moest. De Boer valt enkel te verwijten dat hij de verkeerde spelers selecteerde, opstelde en in een ongebruikelijk systeem liet voetballen. En dat die 17 miljoen andere bondscoaches het veel beter gedaan zouden hebben, dat spreekt voor zich.
Het verbaast mij wel dat geen enkele van die deskundige dames bij de NOS op de fatale zondag aanstipte hoe linksback Patrick van Aanholt bij de cornervlag klunzig de vrije trap veroorzaakte waaruit Tsjechië de eerste tik uitdeelde. Dát staaltje amateuristisch verdedigen vormde de inleiding voor de 1-0. De aanleiding voor de roemloze aftocht van onze Oranjehelden. De knock-down. Kijk de beelden maar eens goed terug. In de knock-out fase van een toernooi kan elke fout fatale gevolgen hebben. Deze ketser verklootte niet alleen de wedstrijd, maar het hele toernooi voor onze jongens. Een momentopname, hè. Precies zoals Peter Bosz het zo mooi kan zeggen. Maar geen papagaai die ernaar kraaide.
Met Louis van Gaal aan het roer, zal in elk geval één ding anders worden. Mocht het ‘veredelde stelletje sterren’ waarover Louis zich in al zijn grootsheid ontfermt zich toevallig door Turkije, Noorwegen, Letland, Montenegro en Gibralter de weg naar het WK in Qatar laten versperren, dan ligt dat aan iedereen behalve aan de bondscoach.
© RK